عنوان: از دادخواست تا اجرا: در دعاوی مبتلا به خانواده پدیدآور: مهدیه مشتاقی (۱۳۶۳–) ویراستار: نسیم ناصری‌مقدم ناشر: تهران: یافته سال نشر: ۱۴۰۴ مشخصات ظاهری: ۹۸ صفحه شابک: 978-622-8705-07-1 نوع مدرک: کتاب؛ رکورد فیپا موضوع‌ها:
حقوق خانواده — ایران — دعاوی
Domestic Relations — Iran — Cases
دعاوی زناشویی — ایران
Marriage Law — Iran رده‌بندی کنگره: KMH540 رده‌بندی دیویی: 346/55015026 شماره کتابشناسی ملی: 10165623
کتاب «از دادخواست تا اجرا: در دعاوی مبتلا به خانواده» اثری کاربردی در حوزه حقوق خانواده است که با هدف ارائه یک راهنمای عملی، مرحله‌به‌مرحله و قابل استفاده در عمل برای وکلا، حقوقدانان و دانشجویان نگاشته شده است.
نویسنده تلاش کرده است چالش‌های واقعی دعاوی خانوادگی—از مطالبه مهریه و نفقه تا حضانت، اثبات نسب و شرط تنصیف اموال—را نه صرفاً از منظر قانونی، بلکه با نگاه رویه‌محور و مبتنی بر تحلیل آرای قضایی، نکات کلیدی و چک‌لیست‌های کاربردی بررسی کند.
تمرکز کتاب بر مسیر کامل دادرسی است: از ثبت دادخواست → ارائه دلایل → رسیدگی دادگاه → صدور رأی → اجرای حکم.
این اثر با زبان ساده و ساختار منظم، تلاش می‌کند نیازهای عملی وکلا و مشاوران حقوقی را در یکی از پرمراجعه‌ترین حوزه‌های قضایی ایران برطرف کند؛ حوزه‌ای که پیچیدگی‌های انسانی و حقوقی در هم تنیده شده‌اند و موفقیت در آن نیازمند دقت، دانش و مهارت عملی است.
🟣 خلاصه محتوای کتاب (مرور فصل‌ها و مباحث اصلی)
کتاب در قالب هشت مبحث کاربردی تنظیم شده است که هر یک یکی از دعاوی رایج خانواده را از «تعریف و مبانی قانونی» تا «چک‌لیست عملیاتی» بررسی می‌کند.
مبحث اول: مطالبه مهریه
در این بخش تعریف مهریه، مبانی قانونی آن، نحوه ثبت دادخواست، معرفی ادله و نکات مهم رویه‌ای بررسی میشود. انواع روش‌های مطالبه (از طریق اجرای ثبت یا دادگاه)، موارد امکان اعسار و نکات کاربردی برای وکلا تشریح میشود.
مبحث دوم: مطالبه نفقه زوجه
شرایط استحقاق نفقه، نحوه طرح دعوا، مدارک لازم، روش‌های دفاع، اثر عدم پرداخت هزینه کارشناسی، و نکات کلیدی برای موفقیت در پرونده از مهم‌ترین مباحث این بخش است. در پایان، چک‌لیست مراحل رسیدگی ارائه شده است.
مبحث سوم: مطالبه نفقه اقارب
تعریف نفقه اقارب، مبانی شرعی و قانونی، ادله اثبات، چالش‌های رویه‌ای، و نکات کاربردی برای طرح یا دفاع از دعوا تشریح میشود. چک‌لیست طرح دعوا نیز ارائه شده است.
مبحث چهارم: مطالبه اجرت‌المثل ایام زوجیت
تعریف اجرت‌المثل، شرایط استحقاق، نحوه اثبات، دلایل لازم مانند شهادت و کارشناسی، چالش‌های رایج و نکات ویژه رویه‌ای بررسی میشود. پایان مبحث شامل چک‌لیست مراحل طرح دعواست.
مبحث پنجم: الزام به تمکین
تعریف تمکین، ارکان دعوا، دلایل طرح یا رد دعوا، نقش نشوز، حق حبس زوجه، آثار اقتصادی و حقوقی، و نکات مهم عملی تشریح میشود. در نهایت چک‌لیست کامل دعوای الزام به تمکین ارائه شده است.
مبحث ششم: اثبات نسب (فرزند نامشروع/لقاح مصنوعی)
مبانی قانونی نسب، روش‌های اثبات (به‌ویژه نقش آزمایش DNA)، ارکان دعوا، اختلافات رویه‌ای و نمونه آرای دادگاه‌ها و دیوان عالی کشور بررسی میشود. دو نمونه رأی درباره «ارزش اثباتی DNA» و «نفی نسب» آورده شده است.
مبحث هفتم: حضانت فرزند و سلب آن
تعریف حضانت، مبانی قانونی، موارد خاص، نقش مصلحت طفل، دلایل اثبات، نمونه آرا درباره حضانت مادر، موارد سلب حضانت، ممانعت از ملاقات و تصمیمات تجدیدنظر استان تحلیل شده است. چک‌لیست جامع برای طرح یا دفاع از دعوای حضانت نیز ارائه شده است.
مبحث هشتم: مطالبه شرط تنصیف اموال
تعریف شرط تنصیف دارایی، شرایط تحقق آن، نکات کلیدی، موارد استثنا، نقش شروع زندگی مشترک، و نحوه اجرای شرط بررسی شده است. نمونه آرای مهم دیوان عالی کشور درباره اموال مشمول و موارد استثناء آورده شده است.
جمع‌بندی
کتاب با ارائه جداول، نکات عملی، آرای نمونه و چک‌لیست‌های کاربردی، مرجعی قابل اتکا برای وکلا در حوزه حقوق خانواده است و تلاش دارد مسیر دادرسی را ساده، روشن و عملی سازد.
