کتاب «ایران و عربستان پس از انقلاب اسلامی: تحلیلی بر پایه سرمایههای سهگانه بینالملل» تألیف مهدی باباپور دیزجی، حسین رضازاده و احمد گلگون‌بخشایش (تهران: انتشارات یافته، ۱۴۰۴) اثری علمی و تحلیلی در حوزه‌ی روابط بینالملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
خلاصه محتوای کتاب:
این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای و نوآورانه، به بررسی روابط ایران و عربستان سعودی پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. نویسندگان، این روابط را نه صرفاً از منظر سیاسی و امنیتی، بلکه بر پایه‌ی سه نوع سرمایه بین‌المللی – فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تحلیل می‌کنند. هدف اثر، تبیین چگونگی تأثیر این سرمایه‌ها بر فراز و فرودهای روابط دو کشور در چهار دهه گذشته است.
ساختار و محتوای اثر
فصل اول: به کلیات و ضرورت پژوهش، مفاهیم کلیدی و پیشینه‌ی روابط ایران و عربستان اختصاص دارد.
فصل دوم: مروری است بر مهم‌ترین رویکردهای نظری در تحلیل روابط بینالملل (از تصمیم‌گیری تا سازه‌انگاری) و تعریف سه سرمایه‌ی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در سطح بینالملل.
فصل سوم: به تحلیل تاریخی روابط دو کشور از انقلاب اسلامی تا امروز می‌پردازد؛ با بررسی دوره‌های مختلف از جنگ ایران و عراق، واقعه‌ی ۱۱ سپتامبر، تحولات خاورمیانه و رقابت در کشورهایی چون بحرین، لبنان، سوریه و یمن.
فصل چهارم: موانع اصلی همکاری دو کشور (تفاوت‌های مذهبی، ساختارهای سیاسی، بی‌اعتمادی متقابل، رقابت اقتصادی و دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای) و نیز راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای بهبود روابط را ارائه می‌دهد.
🔹 جمع‌بندی
کتاب نتیجه می‌گیرد که آینده روابط ایران و عربستان به میزان استفاده از سرمایههای نرم و غیرمادی بستگی دارد؛ یعنی اگر دو کشور بتوانند از ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مشترک بهره ببرند، امکان گذار از رقابت به همکاری فراهم خواهد شد.
این اثر برای دانشجویان و پژوهشگران روابط بینالملل، مطالعات منطقه‌ای و سیاست خارجی ایران منبعی ارزشمند است، زیرا تحلیلی واقع‌گرایانه و علمی از یکی از مهم‌ترین روابط دو قدرت جهان اسلام ارائه می‌دهد.
