عنوان: بررسی استفاده از ضایعات ماهی در تولید کامپوزیت چوب پلاستیک نویسندگان: دکتر علی کاظمی تبریزی، دکتر امیر نوربخش حبیب‌آبادی ناشر: یافته، تهران سال انتشار: ۱۴۰۳ تعداد صفحات: ۹۵ صفحه، شامل جدول‌ها و نمودارهای رنگی شابک: 978-622-8284-83-5 رده‌بندی کنگره: TS868 رده‌بندی دیویی: ۶۷۴/۸ موضوعات: چوب پلاستیکی | مواد چندسازه | پودر ماهی – صنعت و تجارت | کامپوزیت‌های زیست‌تخریب‌پذیر وضعیت فهرست‌نویسی: فیپا
کتاب «بررسی استفاده از ضایعات ماهی در تولید کامپوزیت چوب پلاستیک» پژوهشی نوآورانه در حوزه‌ی مهندسی منابع طبیعی و صنایع چوب است که با هدف استفاده‌ی بهینه از ضایعات زیستی در تولید مواد کامپوزیتی با پایه‌ی پلیمر تدوین شده است.
نویسندگان در این اثر به بررسی علمی و آزمایشگاهی اثر افزودن پودر ماهی به ترکیب چوب–پلاستیک پرداخته‌اند تا ضمن بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی محصول، امکان زیست‌تخریب‌پذیری و کاهش آلودگی زیست‌محیطی را نیز فراهم کنند. این پژوهش به‌ویژه در راستای اهداف اقتصاد چرخشی و توسعه‌ی پایدار طراحی شده و نشان می‌دهد که ضایعات دریایی می‌توانند نقش مؤثری در تولید محصولات مهندسی سبز و جایگزین‌های دوستدار محیط زیست ایفا کنند.
خلاصه محتوای کتاب (مرور فصل‌ها و مباحث اصلی)
فصل اول: مقدمه و کلیات
به مبانی علمی کامپوزیت‌های چوب‌پلاستیک، تاریخچه‌ی تولید، ویژگی‌ها و کاربردهای صنعتی آن‌ها می‌پردازد. نویسندگان در این فصل مفهوم پلیمرهای پایه، مواد افزودنی، عوامل جفت‌کننده، و فرآیندهای تولید نظیر قالب‌گیری تزریقی را توضیح داده و جایگاه ضایعات ماهی در میان پرکننده‌های زیستی را تبیین کرده‌اند.
فصل دوم: تاریخچه و سوابق پژوهش
مروری جامع بر تحقیقات پیشین در زمینه‌ی اثر پرکننده‌های لیگنوسلولزی، نوع ماتریس پلیمری و تقویت‌کننده‌ها ارائه میشود. این فصل به بررسی مطالعات داخلی و خارجی درباره‌ی خواص مکانیکی و زیست‌تخریب‌پذیری کامپوزیت‌های چوب پلاستیک اختصاص دارد و ضرورت انجام پژوهش حاضر را توجیه می‌کند.
فصل سوم: مواد و روش‌ها
در این فصل طراحی آزمایش، مشخصات مواد اولیه (پلی‌اتیلن، آرد چوب، پودر ماهی، عامل جفت‌کننده MAPE) و فرآیند تولید کامپوزیت‌ها تشریح میشود. نمونه‌ها در دمای °C180 با نسبت‌های متفاوتی از آرد چوب و پودر ماهی ترکیب و با روش قالب‌گیری تزریقی ساخته شدند. آزمون‌های مکانیکی (کشش، خمش، ضربه) و فیزیکی (جذب آب، واکشیدگی ضخامت و زیست‌تخریب‌پذیری) مطابق استانداردهای صنعتی انجام شد.
فصل چهارم: نتایج
نتایج آماری و تحلیلی نشان داد که افزودن پودر ماهی تا ۱۰٪ سبب افزایش مقاومت خمشی میشود، ولی افزایش بیش از آن، موجب افت سایر خواص مکانیکی است. همچنین عامل جفت‌کننده تا سطح ۴٪ موجب بهبود مدول و مقاومت‌های مکانیکی گردید. در زمینه‌ی زیست‌تخریب‌پذیری، نمونه‌هایی که درصد پودر ماهی بالاتر و عامل جفت‌کننده کمتری داشتند، بیشترین تخریب‌پذیری را نشان دادند.
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
در این فصل، یافته‌ها تحلیل و تبیین میشود. نویسندگان نتیجه گرفته‌اند که ضایعات ماهی می‌توانند به عنوان منبع زیستی تقویت‌کننده‌ی کامپوزیت‌های چوب پلاستیک مورد استفاده قرار گیرند و ترکیب بهینه‌ی آن‌ها ضمن حفظ خواص مکانیکی، قابلیت بازیافت و تجزیه‌پذیری را افزایش می‌دهد. در پایان، پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده از جمله استفاده از نانوذرات طبیعی، پلیمرهای زیستی و بررسی دوام کامپوزیت‌ها در شرایط اقلیمی مختلف ارائه شده است.
🧾 جمع‌بندی
این کتاب با رویکردی پژوهشی و محیط‌زیستی، الگویی از تبدیل ضایعات دریایی به محصولات صنعتی ارزشمند را ارائه می‌دهد. از نظر علمی، اثر حاضر می‌تواند برای دانشجویان رشته‌های مهندسی چوب و کاغذ، پلیمر، محیط زیست و مواد مفید باشد و برای صنعتگران حوزه‌ی کامپوزیت نیز کاربردی است. ترکیب داده‌های آزمایشگاهی، تحلیل‌های فنی و نگاه پایدار به مواد اولیه، این اثر را به مرجعی قابل‌استناد در توسعه‌ی کامپوزیت‌های زیست‌پایه در ایران بدل کرده است.
