کتاب کار درس زیست‌شناسی پایه یازدهم

 معرفی

کتاب «کتاب کار درس زیست‌شناسی پایه یازدهم» تألیف دکتر مطهره‌سادات کمالی و نسرین عموئی اثری آموزشی و تمرینی است که با هدف تقویت یادگیری مفهومی و تحلیلی مباحث زیست‌شناسی برای دانش‌آموزان رشته‌ی علوم تجربی تدوین شده است.
این اثر به‌عنوان منبعی مکمل در کنار کتاب درسی رسمی آموزش‌وپرورش، مفاهیم حفظی و ساختاری را با تمرین‌ها، نمودارها و تصاویر رنگی تلفیق می‌کند تا درک عمیق‌تر از ساختار و عملکرد بدن انسان و گیاهان حاصل شود.

🧬

خلاصه محتوای کتاب

این کتاب مطابق با سرفصل‌های رسمی زیست‌شناسی پایه یازدهم تنظیم شده و شامل نه فصل اصلی است که ساختار و عملکرد بدن انسان، فیزیولوژی جانوران و گیاهان، و فرآیندهای سلولی و تولیدمثلی را پوشش می‌دهد.

فصل اول: دستگاه عصبی

به بررسی ساختار و عملکرد نورون‌ها، انواع یاخته‌های عصبی و پیام‌رسانی عصبی می‌پردازد. مباحثی مانند مغز، نخاع، دستگاه عصبی محیطی، انعکاس‌ها و اعتیاد به‌طور جامع تشریح شده‌اند.

فصل دوم: حواس

گیرنده‌های حسی، ساختار چشم و گوش، حس بویایی و چشایی و سازوکار درک محرک‌ها توضیح داده شده است. بخش ویژه‌ای نیز به گیرنده‌های حسی در جانوران اختصاص دارد.

فصل سوم: دستگاه حرکتی

در این فصل استخوان‌بندی انسان، انواع استخوان‌ها و مفصل‌ها، ساختار ماهیچه‌ها، مکانیسم انقباض و انواع اسکلت در جانوران (آب‌ایستایی، بیرونی، درونی) بررسی می‌شود.

فصل چهارم: هورمون‌ها و دستگاه درون‌ریز

ساختار و عملکرد غدد درون‌ریز مانند هیپوفیز، تیروئید، لوزالمعده و فوق‌کلیه معرفی می‌شود. نقش بازخورد هورمونی و تفاوت غدد درون‌ریز و برون‌ریز نیز بیان شده است.

فصل پنجم: ایمنی

به سازوکار دفاعی بدن انسان می‌پردازد؛ از دفاع غیر اختصاصی و اختصاصی تا ایمنی سلولی، پادتن‌ها، واکسیناسیون، ایدز و بیماری‌های خودایمنی.

فصل ششم: تقسیم یاخته

فرآیندهای میتوز و میوز، ساختار کروموزوم‌ها، نقاط وارسی چرخه‌ی سلولی، تومورها و مرگ برنامه‌ریزی‌شده‌ی سلول‌ها از مباحث کلیدی این فصل‌اند.

فصل هفتم: تولیدمثل در انسان

ساختار دستگاه تولیدمثل مرد و زن، تنظیم هورمونی، فرآیند لقاح، رشد جنین، زایمان و روش‌های لقاح در جانوران شرح داده می‌شود.

فصل هشتم: تولیدمثل در گیاهان نهاندانگان

به بررسی انواع تولیدمثل غیرجنسی و جنسی، ساختار گل، گرده‌افشانی، لقاح، تشکیل دانه و میوه و فرآیند رویش گیاه جدید می‌پردازد.

فصل نهم: پاسخ گیاهان به محرک‌ها

به تأثیر عوامل محیطی مانند نور، دما، گرانش و تماس بر رشد گیاهان و نقش هورمون‌های گیاهی از جمله اکسین، سیتوکینین، جیبرلین، آبسیزیک اسید و اتیلن اختصاص دارد.

🧾 جمع‌بندی

کتاب کار زیست‌شناسی پایه یازدهم اثری آموزشی و تمرینی است که با زبانی ساده و علمی، مفاهیم فیزیولوژی انسان و گیاه را در قالب تمرین‌ها، نمودارها و مثال‌های کاربردی ارائه می‌دهد.
این کتاب با هدف افزایش تسلط دانش‌آموزان بر مفاهیم کلیدی زیست‌شناسی و آماده‌سازی آنان برای آزمون‌های آموزشی و کنکور، به‌عنوان منبعی مکمل در کنار کتاب درسی تدوین شده است.